Кои се придобивките од зелени инвестиции за малите и средните компании?

Зелените инвестиции играат значително важна улога во обезбедувањето на долгорочна одржливост на компаниите во денешниот брзо променлив свет каде сѐ повеќе доминираат темите од еколошки аспект. Со насочувањето кон зелени инвестиции компаните придонесуваат за заштита на животната средина и за зајакнување на сопствената конкурентност и стабилност на пазарот.  

Обезбедување долгорочна одржливост 

Најважната придобивка од зелените инвестиции за компаниите е тоа што им помага да обезбедат долгорочна одржливост преку:  

  1. Намалување на оперативните трошоци 

Зелените инвестиции вклучуваат имплементација на енергетски ефикасни технологии и обновливи извори на енергија. На овој начин тие можат значително да ги намалат оперативните трошоци на компаниите, како што се високите сметки за енергија.  

Компаниите што инвестираат во соларни панели или други системи за енергетска ефикасност можат да ја намалат својата зависност од високите цени на фосилните горива и да акумулираат значителни заштеди на подолг рок.  

  1. Подобрување на корпоративниот имиџ 

Информациите од побарувачката на пазарот покажуваат дека денес голем дел од потрошувачите преферираат да користат производи и услуги од компании кои се посветени на одржливост. 

Токму затоа преку зелени инвестиции, компаниите можат да го подобрат својот имиџ во јавноста и да се позиционираат како лидери во спроведување на еколошка одговорност. На овој начин тие имаат можност истовремено да го зголемат бројот на клиенти и да ја зајакнат лојалноста на постојните потрошувачи.  

  1. Побрз пристап до финансии 

Голем број на финансиски институции, како што се банките и инвеститорите, нудат сѐ подобри услови за финансирање на зелени проекти. Таков пример е ПроКредит Банка, една од водечките банки во финансирањето на еколошки проекти за претприемачи, која во соработка со Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) промовираше нова Кредитна линија зa финансирање во зелена енергија (ГФФ Македонија) прилагодена за малите и средни претпријатија.  

Поконкретно, станува збор за кредитна линија од 3.5 милиони евра наменета за финансирање на бизнис инвестиции во енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија која вклучува ниски каматни стапки, грантови и други финансиски стимулации за компаниите што се посветени на одржливоста. Преку ваквите кредитни линии компаниите можат да ги намалат трошоците на финансирање и да ја подобрат својата финансиска позиција. 

  1. Подготвеност за идните регулаторни барања 

Со порастот на свесноста за климатските промени, земјите ширум светот воведуваат нови регулативи за заштита на животната средина. Компаниите кои први ќе вложат во зелени инвестиции ќе бидат подобро прифатени од јавноста, но и ќе бидат подготвени да ги исполнат овие регулаторни барања. 

  1. Зголемување на долгорочната конкурентност 

Зелените инвестиции најчесто водат до нови иновации и иновативни бизнис модели кои можат да ги зајакнат конкурентните предности на компаниите. 

На пример, компании што инвестираат во развојот на одржливи производи или услуги можат да си обезбедат влез на нови пазари, но и да ги задоволат потребите на сѐ повеќе еколошки свесните потрошувачи. 

  1. Заштита на природните ресурси и менаџирање на ризиците 

Со инвестирање во одржливи технологии и практики, компаниите ги штитат природните ресурси од кои зависат, како што се вода, енергија и суровини. Ова е клучно за обезбедување долгорочна стабилност во иднина. 

Како да обезбедите средства за зелени инвестиции? 

Кредитната линија ГФФ од ПроКредит банка дава идеална можност за малите и средните компании, вклучувајќи ги и трговците-поединци, кои сакаат да инвестираат во висококвалитетна и зелена опрема.  

Кредитна линија е достапна за мали и средни претпријатија кои ги исполнуваат дефинициите на ЕУ: компании со помалку од 250 вработени, годишен обрт не поголем од 50 милиони евра, и/или годишна актива не поголема од 43 милиони евра. ГФФ програмата е особено соодветна за претпријатија што работат во сектори како што се производство, земјоделство, услуги, градежништво, транспорт, производство на зелена енергија, и трговија.  

Дополнително, тука се и добавувачите и производителите на зелена опрема кои сакаат да го прошират својот “зелен” дел од бизнисот, кои исто така можат да ги искористат овие финансиски средства за зголемен раст на бизнисот и иновациите. 

Воведувањето на програмата има за цел да поттикне зајакнување на компаниите чија визија е одржливо работење. Преку оваа кредитна линија, компаниите имаат пристап до финансиските ресурси неопходни за реализација на нивните одржливи решенија преку стимулација со поврат на средства до 5% за инвестициите за енергетска ефикасност и до 10% за инвестиции за обновливи извори на енергија, или пак за инвестиции кои се комбинација од истите. 

За повеќе информации околу начините за финансирање во зелена енергија, прочитајте на https://www.pcb.mk/gff.nspx  

Што поддржуваш со парите на твојата банкарска сметка?

Кога зборуваме за индивидуални еколошки навики и промени, најчесто не ни паѓа на памет дека со изборот за тоа каде ги чуваме нашите пари, ние индиректно придонесуваме кон финансирање на активности и поддршка на истите.

Дали знаете каде вашата банка ги реинвестира вашите пари? На што работи одделот за животна средина во ПроКредит Банка? Кои се и како се избираат активностите кои ја загрозуваат животната и општествената средина и не се кредитираат од страна на банката?

Добринка Стефанова, Директорка на одделот за управување со животната средина во ПроКредит Банка, разговара не само на овие теми, туку и за нејзиното 10 годишно искуство како вработена во банката. За нејзиното унапредување по враќањето од породилно што е реткост, и уште многу други примери за како една општествено одговорна компанија треба да се однесува кон своите вработени.

Интервју на YesforLessPodcast со Добринка Стефанова од ПроКредит Банка

Дали знаете дека банките имаат значителен удел во одредувањето на насоката во којашто ќе се движи економијата? Нивото до коешто тие инвестираат во одржлива иднина значително ја менува сликата што можеме да ја очекуваме во иднина.

Почнувајќи од вложувања во решенија за следење на CO2 отпечатокот па сѐ до понуда на кредити за фотоволтаични централи, сите „зелени“ иницијативи на банките прават разлика за сите нас. Оттаму, тие мора да бидат едни од лидерите при справувањето со глобалните предизвици. За справување со климатските промени, социјалната нееднаквост, ранливоста на енергетските системи и одржливоста на социо-економското опкружување потребна е визија и цврсти принципи на одговорно банкарство.

Како да знаете дали вашите пари ги оставате во одговорна банка?

Накратко, одговорна банка во овој контекст, е банка која дејствува во насока на одржлив развој и заштита на животната средина. Ова се однесува на одржливо финансирање на проекти кои имаат позитивен ефект врз природата со фокус на инвестирање во обновливи извори на енергија и социјално одговорни бизниси. Основа за одржливо работење од страна на банките насекаде во светот е ESG концептот (Environment, Social, Governance).

За повеќе информации што е одговорна банка прочитајте тука.

Профит наспроти одржливост

Какво е вистинското влијание на деловните активности на компанијата? Тие нудат добра и услуги кои го подобруваат нашиот секојдневен живот, но каква трага оставаат компаниите со своето делување? Како можеме да го измериме успехот на бизнисот? Кога зборуваме за профит наспроти одржливост, дали успехот се заснова исклучиво на профит, или пак, треба да ги земеме предвид ефектите што ги има врз општеството и животната средина?

Профит наспроти одржливост – фокус на општествена одговорност

Општествената одговорност е сѐ поактуелна тема и сведоци сме дека низ годините се зголемува бројот на компании кои се подготвени да одделат дел од својот профит за поддршка на заедницата преку донации. Но, доколку системот на работа при создавање на профит на компаниите е неодржлив и придонесува за негативни ефекти во општеството, дали можеме да разговараме за вистинска одговорност?

Остварувањето на профит, како еден од главните приоритет на компаниите, не треба да биде на штета на луѓето и животната околина. Традиционалниот бизнис модел фокусиран на профит полека се трансформира во нов начин за управување – одговорно, етичко и одржливо. Напорите за корпоративна одржливост отвораат простор за наоѓање рамнотежа помеѓу општествените потреби, без преминување на границата до која човештвото може да функционира и живее, не нарушувајќи го екосистемот на планетата Земја.

Во овој процес, значајна регулаторна улога можат да играат и банките, воспоставувајќи принципиелни критериуми во процесот на кредитирање и поддршка на развојот на различните индустрии.

ПроКредит Банка како општествено одговорна компанија

Во изминатите 20 години постоење на македонскиот пазар, ПроКредит банка постави вистински пример за општествено одговорна компанија, посветена на одржлив развој и зачувување на животната околина. Банката работи на минимизирање на влијанието врз животната средина и промовира одржливи практики, не само во рамките на сопствените активности, туку и во соработката со клиентите и добавувачите. Примената на овие доброволни мерки за одговорно делување значи и приоретизирање на догорочната одржливост на економијата и животната средина, наспроти максимизирање на краткорочниот профит на банката.

Активности кои негативно влијаат на општеството

Согласно своите етички стандарди, ПроКредит како пример за одговорна банка има дефинирана листа на активности кои негативно влијаат на општеството и животната средина кои банката не ги кредитира, како што се игри на среќа (кладилници и коцкарници), ловишта, производство и трговија со оружје, рудници, ангажирање на присилена работна сила или издавање и инвестиции во крипто валути. Овој процес во банката е систематизиран, со што се прави транспарентна проценка на еколошкиот ризик и социјалното влијание во соработката со секој клиент преку категоризација, не само на нивото на ризик кон животната средина, туку и кон условите за работа на вработените.

Доколку одредена компанија не ги исполнува бараните стандарди и не е подготвена да вложи во систем на подобрување, банката ја одбива кредитната поддршка. Истото важи и за рестрикциите кон било какво финансирање на дејности поврзани со ископ на јаглен, активности во заштитени зони и национални паркови, производство и трговија со пластика за еднократна употреба. Банката не гледа само низ призмата на сопствениот профит, туку со поддршката што ја дава, придонесува кон долгорочен и одржлив развој на бизнисите.

Профит наспроти одржливост: Зелено кредитирање

Во таа насока, еден од главните фокуси на банката е „зелено кредитирање“, каде што се насочени 20% од кредитни пласмани за финансирање проекти поврзани со енергетска ефикасност, обновливи извори на енергија и заштита на животната средина.

Преку финансирањето на општествено подобни проекти ПроКредит Банка промовира позитивно влијание врз општеството и животната средина, што е во согласност со мисијата на банката да придонесе за одржлив развој на домашната економија.

Реалност е дека компаниите можат да имаат значително влијание врз промена на досегашната пракса, со што би се дало приоритет на намалување на штетните ефекти врз животната средина. На тој начин, би се отворил простор за развој на погрижлива економија, каде што успехот на компанијата нема да биде дефиниран само од остварениот профит.

Култура на вредности во ПроКредит

ПроКредит Банка веќе 20 години ја потврдува својата општествена одговорност во однос на своите клиенти, вработени, акционери, и секако кон животната средина. Секогаш имајќи го на ум фактот дека одлуките и постапките на банките директно влијаат врз животот и благосостојбата на сите луѓе во општеството, ПроКредит Банка постојано останува верна на своите морални принципи околу кои постојано ги надградува и негува култура на вредности.

Култура на вредности во сите сегменти

Етичкото, транспарентно и одржливо постапување во сите сегменти од своето делување ја етаблира ПроКредит Банка во локалните рамки како компанија од доверба и со докажана лојалност кон одржување на култура на вредности во кои верува. Во нашето општество особено е видлива и насекаде е препознатлива перманентната одговорност на ПроКредит кон зачувување и подобрување на животната средина како една од најголемите вредности за кои банката се завзема, за што сведочат нејзините бројни иницијативи и инвестиции во овој сегмент. 

Како овие вредности влијаат врз вработените во ПроКредит Банка?

Вработените во ПроКредит Банка активно учествуваат со своите размислувања и предлози за сите општествено-одговорни активности и иницијативи кои компанијата ги презема. Нивната директна вклученост е еден од виталните принципи за одговорноста на банката кон своите вработени, кој несомнено придонесува за зајакнување на вредностите и на практикување на истите и вон работното место:

„Вредностите и принципите како солидарност, хуманост, желба за заштита на нашата животна околина не се само мои принципи, тие се принципи и на моите колеги кои не важат само додека сме на работното место, туку според нив живееме, според нив носиме одлуки, според нив дејствуваме и создаваме подобар свет за нас и сите останати.

Заедно ја градиме и одржуваме култура на вредности во банката и затоа сметам дека вредностите и принципите кои ги живееме и почитуваме се главната причина зошто банката има вработени кои што се повеќе од 20 години со компанијата и се лојални на истата. Овие вредности ми даваат мотивација за секојдневно да работам и да се чувствувам позитивно во работната средина,“ вели г-ѓа Елена Никовска, директорка на Оддел за управување со информациски систем во ПроКредит Банка.

Повеќе за одговорноста кон одржување на културата и вредностите во кои верува ПроКредит Банка, дознајте во видеото кое следи.

Што е одговорна банка?

Банките имаат огромен удел при одредувањето на насоката на движењето на економијата преку инвестиција во одржлива иднина. Од апликации за следење на CO2 отпечатокот до кредити за фотоволтаични централи, денес банките во светот мора да бидат едни од лидерите при справувањето со глобалните предизвици поврзани со климатските промени, социјалната нееднаквост, ранливоста на енергетските системи и одржливоста на социо-економското опкружување. Лидерската улога бара визија, бара принципи на одговорна банка.

Што е одговорна банка?

Одговорна банка во овој контекст, е банка која дејствува во насока на одржлив развој и заштита на животната средина, преку одржливо финансирање на проекти кои имаат позитивен ефект врз природата чиј фокус најчесто е во инвестирањето во обновливи извори на енергија и социјално одговорни бизниси. Основа за одржливо работење од страна на банките насекаде во светот е ESG концептот (Environment, Social, Governance).

Што можат банките да направат за одржлива иднина?

Неколку добри практики кои придонесуваат кон одржливоста и прават една банка да биде одговорна банка:

Инвестиции во обновливи извори на енергија

Банките можат да промовираат кредити за инсталирање на фотоволтаични централи, и да помогнат во едукација на своите клиенти. Овие инвестиции ќе ја намалат вкупната потрошувачка на енергија и ќе помогнат во намалување на емисиите на стакленички гасови.

Финансирање на проекти за енергетска ефикасност

Банките можат да предложат кредити за замена на стари апарати со нови, енергетски ефикасни апарати или за инсталирање на системи за греење и ладење кои користат енергија со помалку емисии.

Утврдување на листа на активности кои банките нема да ги кредитираат

Оваа листа да содржи активности од разни домени на работењето на потенцијалните клиенти како што се неетички практики и услови за работа, дејности кои се штетни за здравјето и животната средина, дејности кои имаат негативно влијание врз заедницата, како и правни субјекти кои вршат конкретни неприфатливи дејности кои банката нема да ги финансира. 

Воспоставување систем за управување со животната средина

Банките да воспостават Систем за управување со животната средина кој ќе содржи компоненти како:

  • интерен систем за управување со животната средина за да се овозможи подобро разбирање и подобрување на одржливоста на сопственото користење на енергија и влијание врз животната средина;
  • управување со ризикот од животната средина кај кредитирањето преку постојани и темелни проценки и со инкорпорирани прашања од животната средина во процесот на одобрување кредити, воедно да ја подигнуваат свесноста на клиентите за животната средина;
  • да промовираат „зелено финансирање“. 

Дигитализација на процесите и инвестирање во луѓето

Банките секако треба да тргнат од себе, да ги дигитализираат и автоматизираат процесите и за тоа соодветно да ги обучат вработените. Намалувањето на употребата на хартија е еден од главните чекори кои банките ги превемаат во насока на целосно преминување во дигиталната сфера при работењето.

Применување на високи стандарди на одговорна банка

Применување на високи еколошки и енергетски стандарди при изградба, реновирање на опремување на сопствената деловната мрежа со што значително би ја намалиле потрошувачката на струја.

Промоција на електромобилност

Самите банки да промовираат електромобилност во својот возен парк, на струја произведена од сопствена фотоволтаична централа.

Извештаи за инвестиција во одржлива иднина

Јавно да објавуваат извештаи за одржливост кој ќе содржи детални информации на нивниот бизнис модел и сите активности кои ги преземаат за намалување на негативното влијание врз животната средина.

Колкава е свесноста на луѓето за концептот на одговорна банка?

Од огромна важност е улогата на банката во советување и информирање на клиентите за предизвиците со климатските промени и другите глобални предизвици, како и за важноста на инвестирањето во одржливи проекти. Искуството на ПроКредит Банка покажува дека расте интересот кај клиентите за т.н. „зелено финансирање“.

„Досега, околу 20% од кредитното портфолио на ПроКредит Банка е пласирано во зелени кредити, податок на кој ние како банка ориентирана кон одржливо работење, сме особено горди. Ако сето ова го интерпретираме низ ефектот врз животната средина, избегнавме емисија на 18.000 тони CO2, еквивалентно со отстранување на 9.200 возила од сообраќај за една година– вели Емилија Спировска од Управниот одбор на ПроКредит Банка, додавајќи дека соодветна проценка на еколошкиот ризик при соработката со секој клиент е задолжителна, со цел да се избегне пласирање на средства во еколошко или социјално неподобни проекти.

Со поддршка на инвестиции во обновливи извори на енергија и општествено одговорни бизниси, пласирање на поволни кредити, банките веќе ги поттикнуваат бизнис клиенти да ја ограничат нивната зависност од фосилни горива и да преминат кон одржливи деловни модели. „Заради нашата проактивна и советодавна улога, компаниите кои се клиенти на ПроКредит Банка инвестираат во фотоволтаични централи за сопствена употреба дури три пати повеќе во однос на останатите компании на пазарот. Така, до сега имаме финансирано преку 120 фотоволтаични централи поставени на кров со преку 40 МВ инсталиран капацитет.“ – истакнува Спировска.

ESG стандарди во банкарството

ESG стандарди во банкарството станаа нужност како резултат на глобалната криза на повеќе полиња, здравствена, економска и енергетска криза, како и воениот конфликт во Украина и слично. Во корпоративниот свет беше изразен фокусот на одржливо и одговорно работење како  предуслов за опстојување на компаниите  и  отпорност кон надворешните влијанија. Во овие услови, компаниите кои успешно се справија со сите предизвици со кои се соочивме беа оние компании кои својата успешност не ја мерат само низ призмата на остварениот профит, туку и преку своето влијание врз животната и социјалната средина, економијата и луѓето, познати како ESG стандарди (Environmental Impact – Social Responsibility – Governance Practices).

ESG стандарди во ПроКредит Банка

Токму овој концепт на работење е тоа што ја прави ПроКредит Банка успешна приказна на нашиот пазар веќе 20 години. Како развојно-ориентирана Банка, работењето се темели врз имплементираните ESG стандарди во банкарството преку кои се следи, мери, но и транспарентно известува за влијанието во трите клучни столбови: животна средина, социјално опкружување и корпоративно управување, земајќи ги предвид сите засегнати страни – вработените, клиентите, акционерите, соработниците, општата заедница. На Групациско ниво, врз основа на овие известувања Банката има остварено позитивен ESG рејтинг од две рејтинг агенции.

Во однос на сопственото влијание врз животната средина, Банката значително го има намалено својот јаглероден отпечаток во изминативе неколку години што се должи на воспоставениот систем за управување со животната средина и направените “зелени и одржливи” инвестиции. Така, врз основа на постигнатата заштеда на енергија од 73%, заштеда на вода од 21% и 35% помалку потрошена енергија за производство на материјалите кои се искористени за изградба, зградата на Централната управа на Банката е сертифицирана со EDGE ADVANCED CERTIFICATE, меѓународен сертификат за зелени згради.

Банката инвестира и во електричен возен парк што во моментот го чини 70% од вкупниот возен парк. Овие инвестиции покрај тоа што имаат позитивно влијание врз животната средина, долгорочно имаат и позитивен финансиски бенефити врз работењето на Банката и ја прават отпорна на надворешните фактори, како што се климатските промени или пак енергетска и економска криза.

Финансирање на клиенти

Покрај минимизирање на сопственото негативно влијание, Банката оваа имплементација на ESG стандардите ја транспонира и во процесот на финансирање на клиентите. Силните финансиски перформаси на компаниите, ниту можат, ниту смеат да го надоместат негативниот импакт врз животната и социјална средина, па оттука за одговорно банкарско работење неопходна е и интеграција на нефинансиските аспекти при носење на одлука за поддршка на одредени проекти. 

Во оваа насока, Банката има јавно објавено листа на дејности и активности кои не ги подржува поради нивното негативно влијание врз животната средина или врз социјалното општество, а последно додадени на таа листа беа и производителите на пластични производи за еднократна употреба поради големото негативно влијание врз животната средина и финансирање на фотоволтаични централи кои користат панели произведени во региониот Xinjiang во Кина, поради основани сомневања за злоупотреба на трудот и повреда на основните човекови права.

Ова значи дека Банката е подготвена да го ограничи растот на своето портфолио со цел да може да се создадат услови за долгорочен одржлив економски развој кој нема да биде на ничија штета.

Одржлив развој на опкружувањето

Од друга страна, имплементирањето на ESG стандарди во банкарството подразбира и стимулирање на одржлив развој на целокупното опкружување, а тука пак улогата на Банката е во насока на подршка на своите клиенти во нивните одржливи инвестиции, улога која е проактивна и советодавна.

Банката не чека клиентите да пристапат со идеја за зелени инвестиции, напротив знаењето кое Банката го има за одржливите “зелени” технологии несебично го споделува со своите клиенти со цел да им ги предочи предностите на долг рок од ваквите инвестиции и на тој начин да го стимулира одржливиот развој.

За таа цел Банката организира различни едукативни работилници и настани за клиенти и за пошироката јавност, а таков пример беа и организираните работилници за инвестиции во фотоволтаични централи далеку пред енергетската криза, што резултираше со повеќе од 170 финансирани фотоцентрали или 61 MW финансиран инсталиран капацитет.

Одржлив развој на социјалното опкружување

Креирање на подобра иднина за сите засегната страни во синџирот на вредности  на Банката значи и изразен фокус на социјалното опкружување. Банката останува силно посветена на поддршка на малите и средни претпријатија кои се моторот на одржливата економија, поттикнуваат иновативност  и вработуваат околу 80% од работната сила во приватниот сектор. Дури 90% од вкупното портфолио на Банката е насочено кон подршка на малите и средни претпријатија, а за ваква поддршка неопходна е силна посветеност на вработените во остварување на оваа мисија.

Придонесот кон социјалното општество можеби и најдиректно се гледа преку инвестицијата во кадрите на Банката, кои се носители на вредностите на институцијата. Делењето на исти вредности со институцијата, добри работни услови и позитивна работна атмосфера, како и професионалниот напредок и развој се секако подеднакво важни за вработениот како и паричниот надомест, затоа во Банката се става особен фокус на овие елементи.

За таа цел Банката вложува повеќе од 60.000 часови годишно во едукација на своите вработени, им овозможува соодветна обука и тренинг за конкретната работна позиција, меѓународна размена на искуство во рамки на Групацијата, учество на ПроКредит академиите, но и редовни годишни обуки од областа на животна и социјална средина кои оваа година се одржуваат на темите на родова еднаквост и имплементација на ESG стандарди.

Корпоративни вредности и ESG стандарди

За институцијата  есенцијално е почитувањето на основните корпоративни вредности како што се личниот интегритет и посветеност, високите професионални стандарди, општествената одговорност, културата на отворена комуникација и транспарентност.  Овие вредности се темелот на корпоративното управување и одговорното работење  и нивната ефективна примена е од суштинско значење за да се овозможи имплементацијата на  ESG стандардите односно интеграција на одржливоста  при носење на одлуките во секојдневното работење. 

Одговорно банкарство, како и одржливо и одговорно финансирање за банката е  институционална определба која  ја живееме веќе 20 години, имплементацијата на ESG стандардите е само средство за спроведување на оваа мисија. Преку давање на приоритет на ESG стандардите во своето секојдневно работење, Банката од една страна  поттикнува одржлив развој и иновации, но од друга страна и креира потреба за имплементација на нови производи и услуги кои ќе помогнат во справување со еколошките и социјалните предизвици.  

Со давање на својата подршка на транзицијата кон зелена и одржлива економија и промовирање на социјална инклузивност, Банката помага во создавање на поодржлива и поправична иднина за сите засегнати страни во својот синџир на вредности, а со тоа ја зацврстува и својата позиција на развојно ориентирана институција фокусирана на долгорочен одржлив раст и развој наспроти, краткорочна максимизација на профит.