Во време кога стартап сцената се менува побрзо од било кога, кои се најдобрите стратегии за претприемачите да преживеат и напредуваат? Зошто Design Thinking станува „супермоќ“ за младите бизниси? И како ПроКредит Банка поддржува иновативни проекти? Разговараме со двајца експерти во областа:
• Александар Стамболиев, извршен директор на Бизнис Акцелератор УКИМ (БАУ), со повеќе од 26 години искуство во стартап екосистеми, проект менаџмент и економски развој.
• Никола Огненовски, портфолио менаџер на УКИМ (БАУ), стратег во стартап и претприемачки екосистеми, кој помага на иноватори да пристапат до инвестиции, менторство и глобални пазари.
Ако имавте само една реченица за да го објасните Design Thinking, што би кажале?
Александар: Би рекол – “Најдобрите решенија доаѓаат од корисниците, а не од бизнисите. Design Thinking не те учи како да продаваш подобро, туку како да разбереш што навистина им треба на луѓето.
Никола: Јас би додал – Тоа е методологија што повеќе те тера да прашуваш, отколку да одговараш. Наместо веднаш да креираш продукт, прво се учиш да гледаш низ очите на клиентот.
Најчеста грешка што ја прават стартапите кога развиваат бизнис идеја?
Александар: Го засакуваат своето решение повеќе отколку проблемот што го решаваат. Ова е фатално! Сите сакаат да измислат нешто револуционерно, но многу малку луѓе го поминуваат клучниот чекор – проверка дали некој навистина го сака тоа.
Никола: И уште полошо – се плашат од неуспех! Design Thinking нè учи дека најдобриот начин да успееш е постојано да ги следиш потребите на твојот клиент, односно да не успееш брзо и евтино, туку со многу адаптирања на твојот производ и услуга, соработувајќи токму со твојот потенцијален клиент да инвестираш години во развој што му е потребен нему. Со други зборови, треба да научите како да го тестирате вашиот продукт дали одговара на пазарот, водејќи се според следново: креирај – тестирај – согледувај го неуспехот и повторувај повторно и повторно додека не го создадеш совршениот производ кој одговара на пазарот.
Колку македонските претприемачи се подготвени да ја прифатат оваа методологија?
Александар: Да бидеме искрени – традиционално, македонскиот бизнис менталитет повеќе ја следи логиката: „Имам добра идеја, сега само треба да најдам некој што ќе ја купи.“ Но, светот веќе не функционира така. Најголемите компании инвестираат милиони во истражување на корисниците пред да го пласираат својот производ.
Никола: Од друга страна, гледаме нова генерација на млади претприемачи кои размислуваат глобално. Тие сфаќаат дека без правилна методологија, идеите остануваат само идеи. Нашата мисија е да им помогнеме да направат пресврт – да размислуваат стратешки, да тестираат брзо и да создаваат реална вредност.
Во рамки на програмата на ПроКредит Банка и ЕБОР, кои се најголемите можности за младите претприемачи?
Александар: ПроКредит Банка и ЕБОР ја разбираат потребата од иновативно претприемништво, па преку ПроБиз пакетот нудат сеопфатна поддршка за младите што сакаат да изградат одржлив бизнис.
Никола: Она што е особено важно е што не се работи само за финансиска поддршка – ова е инвестирање во знаење, мрежи и пристап до вистински ресурси. Кога имаш банка што не гледа само на бројките, туку и на потенцијалот на идејата, тоа го менува целото искуство на младите претприемачи.
Можете ли да споделите интересен пример за Design Thinking во пракса?
Александар: Ќе ви дадам еден неочекуван пример – Airbnb. Кога првично се обидувале да го зголемат бројот на резервации, сфатиле дека корисниците не кликаат на понуди со лоши фотографии. Наместо да инвестираат во реклами, тимот изнајмил професионални фотографи за да ги подобрат сликите на домовите. Тоа било пресвртниот момент кога нивниот бизнис почнал експоненцијално да расте.
Никола: Еве еден локален пример – млад македонски стартап од нашата акцелераторска програма, кој наместо да инвестира огромен буџет во развој на апликација, прво направи едноставен Instagram профил за тестирање на побарувачката. За неколку месеци имаа доволно корисници за да докажат дека нивниот модел функционира.
Најдобриот совет што би им го дале на претприемачите кои сакаат да применат Design Thinking?
Александар: Не си ја сакајте идејата, засакајте си го проблемот! Штом тоа го направите, секое решение што ќе го создадете ќе биде многу подобро.
Никола: И излезете од канцеларија! Вашите одговори не се во Google Analytics или во Excel табели – тие се на терен, во разговорите со потенцијалните клиенти.
Зошто да дојдеме на Design Thinking работилницата во Битола?
Александар: Бидејќи во 4 часа ќе научите нешто што може целосно да го смени начинот на кој размислувате за иднината на својот бизнис.
Никола: А и затоа што бројот на места е ограничен! Ако чекате, можеби ќе треба да слушате за оваа работилница од некој кој веќе ја искористил шансата.
19 февруари, Utopia Business Club, Битола. Пријави се на овој линк
Програмата ЕБОР „Млади во бизнис” е поддржана од Европската Унија, Шведска преку Шведската агенција за меѓународна развојна соработка, Италија преку Централноевропската иницијатива и Луксембург преку Фондот за малите бизниси на ЕБОР.
Програмата „Млади во бизнис” во Македонија единствено се пласира преку ПроКредит Банка и им помага на малите и средните претпријатија кои се во сопственост или управувани од млади претприемачи до 35 години да пристапат до знаење, експертиза, финансии и други клучни ресурси за да ги надминат своите предизвици и да го реализираат својот потенцијал. Целта на програмата е да поттикне раст, иновации и финансиско зајакнување, со што ќе се редефинира пејзажот за малите и средни бизниси кои се двигателите на економскиот развој во земјава.